جنبش محلی‌گرایی: تجدید نظر و تقویت اقتصاد، فرهنگ و هویت محلی

یکی از مواردی که باعث شد کتابفروشان مستقل ایالات متحده بتوانند از شرایط پیچیده‌ای که برایشان به علت تحولات تکنولوژیک و اقتصادی به‌وجود آمده بود خارج شوند، پیوستن به جنبش محلی‌گرایی بود.

در این بلاگ‌پست کمی با جنبش محلی‌گرایی و اصول بنیادین آن آشنا می‌شویم .

این بلاگ‌پست ترجمه و چکیده‌ای است از مقالۀ دانشگاهی The Localism Movement: Shared and Emergent Values که در سال 2012 منتشر شده است.

تصاویر و متون داخل گیومه از متن اصلی مقاله نیست.

جنبش محلی‌گرایی: ارزش‌های مشترک و نوظهور

نویسندگان: Nancy B. Kurland، Sara Jane McCaffrey، Douglas Hill

در پی رشد فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بزرگ (big-box revolution) که تجارت را از خیابان اصلی به مراکز خرید حومۀ شهر که فضای بیشتری برای این فروشگاه‌ها داشت، منتقل کرد، صاحبان مشاغل و فعالان فضای کسب‌وکار برای احیا و رونق مرکز شهر با هم شروع به مشارکت کردند.

جنبش محلی‌گرایی (localism) که مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها را ترغیب می‌کند تا از مشاغل محلی و مستقل خرید کنند، باعث ایجاد حداقل 11 سازمان ملی شده است. یکی از این سازمان‌ها انجمن کتابفروشان مستقل ایالات متحده آمریکاست که در سال 1900 تأسیس شده است.

[محلی‌گرایان معتقدند در سرتاسر تاریخ جهان – تا اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم – بیشتر مؤسسات اقتصادی در مقیاس محلی قرار داشتند تا منطقه‌ای، بین‌منطقه‌ای و جهانی. تنها امپریالیسم و انقلاب صنعتی بود که مقیاس‌های محلی را تضعیف کرد.

در دههٔ ۱۹۸۰ جنبشی برای خرید محصولات تولیدشده به صورت محلی در ایالات متحده به راه افتاد که رگه‌های مشهودی از محلی‌گرایی را به همراه داشت. این جنبش از کشاورزی آلی نشأت گرفت و ظاهراً با رشد نارضایتی از گواهی آلی و شکست مدل اقتصادیِ کشاورزی صنعتی برای خرده‌کشاورزان قوت گرفت.]

محلی‌گرایی در دهه گذشته به‌سرعت رشد کرده است. عمدتاً این یک جنبش شهری است که عدالت اقتصادی، انصاف اجتماعی و مسئولیت پیرامونی را ترویج می‌کند. مسئولیت‌پذیری نسبت به محیط و پیرامون در مأموریت‌های برخی از سازمان‌های بیش از موارد دیگر در اولویت قرار دارد و مهمترین مسئله برای برخی از فعالان این جنبش است.

این جنبش از مردم می‌خواهد تا در روابط خود با کارفرمایان، کارمندان، همسایگان و محیط خود تجدید نظر کنند و برای آن اهمیت بیشتری قائل شوند.

جنبش محلی‌گرایی چیست؟

این جنبش طرفدار آن است که مصرف‌کنندگان، شرکت‌ها و مؤسسات بازرگانی از کسب‌وکارهای مستقل منطقۀ خود خرید کنند. محلی‌گرای در پی دوباره نیرو بخشیدن به اقتصاد اجتماعات محلی به‌ویژه در مناطق تجاری سنتی شهر برای حفظ و توسعۀ حس محلی بودن است؛ طوری که محله بازتابی از شخصیت مردم باشد، نه جایی که در آن همه چیز با جاهای دیگر یکسان است.

[یکی از موارد یکسان‌سازی در کشور ما موضوع «یکسان‌سازی قبور شهدا» بود که اتفاقاً با مخالفت‌های زیادی هم از جانب فعالان و هم از جانب رهبری (سال 97) به‌صورت مستقیم روبرو شد، اما درنهایت در بسیاری از نقاط کشور ایران اجرایی شد و مزار شهدا را از آن حال و هوای خاص خود که در هر شهر و منطقه متفاوت بود خارج کرد.

در فضای کسب‌وکار این یکسان‌سازی به‌طور عمده توسط فروشگاه‌های زنجیره‌ای اتفاق می‌افتد. در همۀ نقاط کشور فروشگاه‌های یک برند شبیه هم هستند و در اکثر موارد استانداردهایی که بیشتر مربوط به شهرهای بزرگ است را در فروشگاه خود پیاده می‌کنند.]

سازمان‌های محلی‌گرا در صورت موفقیت، قدرت اقتصادی و اجتماعی افراد و کسب‌وکارهایی را که ریشه در جوامع خود دارند و به خواسته‌های محلی و شرایط اجتماعی پاسخگوتر هستند، افزایش می‌دهند.

همانطور که مردم «خرید محلی» می‌کنند، سود به سمت مشاغل محلی تغییر جهت می‌دهد و از شرکت‌هایی مانند والمارت [فروشگاه خرده‌فروشی زنجیره‌ای] یا مک‌دونالد که معمولاً تصمیم‌گیران آنها از مردم منطقه دور هستند، منحرف می‌شود.

طرفداران محلی‌گرایی بر این باورند که ذینفعانی که پیوندهای قوی با اجتماع خود دارند، کارفرمایان منصف‌تری خواهند بود، زیرا کارمندان آنها همسایگانشان هستند. از آنجا که خانواده‌هایشان در آن محله زندگی می‌کنند و احتمالاً خانه‌ای نزدیک محل کار خود دارند، وفاداری بیشتری نسبت به محیط و منطقه خود دارند و افراد بهتری برای حفظ فضای فرهنگی و رونق اقتصادی محله خود خواهند بود.

[البته در این بین، همراه با افزایش آگاهی و حمایت مردم از جنبش محلی‌گرایی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز برای حفظ فروش خود اقدام به همراهی با جنبش محلی‌گرایی کرده‌اند و در مناطقی که مردم، بیشتر به خرید محلی اهمیت می‌دهند، فروشگاه‌های خود را با حال و هوای محله تا حد ممکن سازگار کرده‌اند.]

ارزش‌های مشترک

ما در تحقیقات خود چهار باور اصلی را شناسایی کردیم که تقریباً بین تمام مدیران و فعالان این جنبش مشترک بود. به‌طور مثال هیچ‌کس در این جنبش معتقد نبود که خطوط هوایی یا شرکت‌های نفتی باید مالکیت محلی داشته باشند.

• کسب‌وکارها باید مستقل و تحت مالکیت فرد یا افراد محله باشند.
• مصرف‌کنندگان باید محلی خرید کنند. (سازمان‌های حامی و مروج محلی‌گرایی باید برای آموزش مصرف‌کنندگان در جهت خرید محلی برنامه‌های مستمری داشته باشند.)
• کسب‌وکارهای محلی باید کالاها و خدمات را به صورت محلی تأمین کنند.
• شبکه‌های محلی‌گرایی باید به دنبال همکاری با همه متحدان بالقوه خود باشند و با سایر سازمان‌ها مشارکت کنند.

ارزش‌های نوظهور: زمانی که محلی‌گرایی فراتر از الگوهای خرید می‌رود

تقریباً تمام فعالان جنبش محلی‌گرایی بر چهار باوری که اشاره شد هم‌نظر هستند، اما از آنجا که افراد مختلف در اجتماعات متفاوت با شرایط خاص خود روبرو هستند، موارد دیگری را نیز مطرح کرده‌اند.

• شبکه‌های محلی‌گرایی باید دولت‌ها را برای تصویب سیاست‌های حامی محلی‌گرایی متقاعد کنند.
• مشاغل محلی باید به‌صورت محلی سرمایه‌گذاری کنند.
• مشاغل مستقل محلی باید با کارمندان خود منصفانه برخورد کنند. (این صرفاً به‌معنای پرداخت پول زیاد یا کم کردن ساعت کاری نیست، بلکه به‌طور مثال آموزش افراد یا ایجاد شرایطی که به کارمندان امکان راه‌اندازی کسب‌وکار خود را بدهد، است.)
• مشاغل محلی مستقل باید نسبت به پیرامون و محیط خود مسئولیت‌پذیر باشند. (نسبت به وضعیت فرهنگی، زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی محل و اعضای محله.)

چالش‌های پیش رو

در بالا ما بیانی فوری و کوتاه از اولویت‌ها و ارزش‌های نوظهور جنبش محلی‌گرایی در ایالات متحده داشتیم. با اینکه این موارد در بسیاری از نقاط به‌خوبی محقق شده‌اند اما چالش‌هایی در این مسیر وجود دارد.

اولین چالش این است که اصطلاح «محلی» را به‌طور دقیق و مؤثر تعریف کنیم. ظاهراً این سخت‌ترین کار است. برخی تا شعاع 50 مایلی و برخی تا 100 مایلی را محله می‌دانند و برخی محدوده‌های بزرگ‌تر را.

چالش دوم آشتی دادن محلی‌گرایی و جهانی‌سازی (globalization) است. نظرات فعالان این جنبش در این موضوع کمی متفاوت است؛ برخی محلی‌گرایی را کاملاً متضاد با جهانی‌سازی می‌دانند و برخی واژه جهانی (global) و محلی (local) را ترکیب می‌کنند (glocal) و از این ترکیب برای توصیف یک هم‌افزایی که در حال ایجاد یک «اقتصاد جدید» است، استفاده می‌کنند.

چالش سوم، ایجاد آشتی بین شبکه‌های محلی‌گرایی و اتاق‌های بازرگانی محلی متمرکز است.

در نهایت رهبران این جنبش با چالش‌های متنوعی درگیر هستند. کمبود منابع مالی و انسانی، ناآگاهی مصرف‌کننده، نبرد بی‌پایان برای تغییر سیستماتیک در رویکردهای توسعه کاربری زمین، فقدان رهبری، نگرانی از کسب‌وکارهای بزرگی که از عنوان «محلی» برای موج‌سواری بهره می‌برند و مسائل دیگری که به‌شدت با سیاست‌گذاری‌های کلان مرتبط است و حل آن نیاز به تغییرات ساختاری و بنیادین دارد.

نتیجه‌گیری

جنبش محلی‌گرایی به دنبال «بازیابی» ظرفیت اجتماعات برای متکی‌تر شدن به خود است.

این جنبش در جهت بازسازی اقتصاد ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کند. با این حال جنبش محلی‌گرایی در ادبیات مدیریت دانشگاهی مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این مقاله، ما طرح کلی از چهار ارزش که عموماً توسط جنبش حمایت می شود ارائه کردیم: مالکیت مستقل، خرید محلی، منبع محلی و مشارکت عملی. ارزش‌های دیگر مانند مسئولیت در قبال محیط فیزیکی در حال ظهور و پررنگ‌تر شدن هستند.

علیرغم رشد خارق‌العاده محلی‌گرایی در دهه گذشته و پذیرش فزایندۀ آن توسط مصرف‌کنندگان، این جنبش با چالش‌های داخلی و خارجی جدی مواجه است.

در این بین افراد رو به رشدی از دانشگاهیان، به‌خصوص اقتصاددانان نئوکلاسیک، ادعای جنبش مبنی بر اینکه محلی‌گرایی به شکل ذاتی مسئولیت‌پذیری نسبت به محیط را افزایش می‌دهد و باعث بیشتر شدن عدالت اقتصادی می‌شود را زیر سؤال می‌برند.

فعالان این جنبش باید فعالیت دقیق‌تری در جهت ارزیابی برنامه‌های خود انجام دهند و برای اثبات گفته‌های خود استدلال‌های واضح‌تر و قانع‌کننده‌تری ارائه کنند.